Giellatekno
Davvisámegillii
Norsk
English
Suomeksi
Русский
Giellatekno, Romssa universitehta sámi giellateknologiija guovddáš, álggahuvvui 1.8.2001 prošeaktan ráhkadit sámegiela grammatihkalaš analysa. Jagi 2004 rájes prošeakta viiddiduvvui maiddái syntáksii.
Jagis 2005 Sámediggi ásahii Divvun-joavkku, ráhkadit sámegielaid sátnedivvunprográmmaid. Giellatekno ja Divvun leat dan maŋŋel bargan ovttas sámegielaid morfologalaš gáldokodain, muhto mii leat geavahan min oktasaš vuođđoresurssaid iešguđet láhkai. Divvun šattai universitehta oassin 2011 rájes, muhto lea velge sierra joavku.
Jagis 2007 álggii Giellatekno bargat interaktiivvalaš pedagogalaš prográmmaiguin, álggos ráhkadeimmet davvisámegiel VISL-veršuvnna, ovttasbargoguoibmi dán barggus lei Syd-Dansk Universitet. Dasto mii leat ráhkadan giellaoahppanprográmma Oahpa. Vuosttaš veršuvdna ráhkaduvvui davvisámegiela várás, maŋŋel leat maid ráhkadan lullisámi veršuvnna, ja dán áigge mis leat geahččaladdanveršuvnnat eará gielaide maiddái.
Giellatekno bargá elektrovnnalaš sátnegirjjiiguin: mii laktit sátnegirjji grammatihkalaš analysii vai lea vejolaš oažžut sihke grammatihkalaš analysa ja jorgalusa maiddái sojahuvvon sániide, mat dábálaččat eai leat mielde dábálaš sátnegirjjiin.
Grammatihkkavuđot giellateknologalaš reaiddut teakstaanalyseremii ja giellaoahpahussii, ja digitálalaš sátnegirjjit ja teaksta-jietnan-prográmmat leat buot gielaide eaktun dasa ahte sáhttet ceavzit geavahangiellan ođđaáigásaš servodagas. Giellatekno bargá dahkat dákkár prográmmaid olámuddui sámegielaide, ja maiddái dahkat álkibun eará vehádatgielaide ráhkadit dákkár prográmmaid.
Min lingvisttalaš filosofiija lea ahte analysaprográmmat galget vuođđuduvvot čiekŋalis lingvisttalaš máhttui, dan sajis go dieđuid mat leat boahtán statistihkalaš prinsihpaid mielde, eaige vuođđuduvvon statistihkkii ("ale árvit jus dieđát"), ja vuođđun leat sátnehámit – mii hukset analysa botnis bajás. Dien láhkai min analysat šaddet nannoseappot, ja seammás dat leat lingvisttalaš alla dásis, ja sáhttet leat vuođđun sihke prográmmaid ráhkadeapmái ja gielladutkamii.
Dás leat olbmot geat barget Giellateknos dahje ovttasbarget minguin, ja mii ovttasbargat maiddái eará ásahusaiguin.
Čujuhus
e-boasta: giellatekno (at) uit.no
boasta: Giellatekno, Institutt for språk og kultur, HSL, N-9037 UiT Norges arktiske universitet